องค์กรดำน้ำมีมากมายบนโลกใบนี้ มากเป็นร้อยๆสถาบันเลยก็ว่าได้ โดยหลักๆที่เรามักจะได้ยินกันก็อาจจะเป็นสี่ห้าสถาบันที่ค่อนข้างมีชื่อเสียง ตัวอย่างเช่น PADI, SSI, SDI, RAID, หรือ NAUI เป็นต้น ซึ่งทุกสถาบันจะมีมาตรฐานหลักสูตรที่คล้ายคลึงกัน โดยมักจะอ้างอิงกับ International Organization for Standardization [ISO] เป็นส่วนใหญ่ ยกตัวอย่างเช่น ISO 11107:2009 Recreational diving services — Requirements for training programmes on enriched air nitrox (EAN) diving ก็คือ ISO ของการเรียน Enriched Air Nitrox นั่นเอง

เป็นข้อบ่งชี้ว่าองค์กรดำน้ำนั้นจะต้องมีมาตรฐานในการฝึกสอนที่เหมือนกันทั่วโลก

แล้วเราควรเรียนดำน้ำกับสถาบันไหนดี? PADI ดีไหม? SSI ไม่ดีหรอ?

คงมีคำถามมากมายให้อธิบายเพิ่มความเข้าใจ แต่เดี๋ยวผมขอสรุปกันก่อนง่ายๆ ว่าองค์กรดำน้ำ จะมีการรวมตัวกันเป็นกลุ่มองค์กรที่ตรวจสอบหลักสูตรฝึกดำน้ำนันทนาการ ที่นิยมมากที่สุดก็จะเป็น World Recreational Scuba Training Council (WRSTC) ซึ่งมีองค์กรใหญ่ๆ เป็นสมาชิกทั้งนั้น ยกตัวอย่างเช่น

• PADI - Professional Association of Diving Instructors

• SSI - Scuba Schools International

• IANTD - International Association of Nitrox and Technical Divers

• NAUI - The National Association of Underwater Instructors

• SDI - Scuba Diving International

• RAID - The Rebreather Association of International Divers

และสถาบันที่เป็นสมาชิกสภานี้ ก็จะยอมรับบัตรของแต่ละสถาบันที่เป็นสมาชิกกันเอง ว่ามีระดับที่เทียบเท่ากัน สามารถใช้แทนกันได้อีกด้วย หลักการในเรื่องของบัตรดำน้ำจึงกลายเป็นเรื่องของการตลาด มากกว่าจะเป็นการโอ้อวดกันว่าใครดีกว่าใคร แต่อาจจะมองได้ว่า จริตของสื่อการสอน มันเหมาะกับเราหรือไม่เท่านั้นเอง

อย่าลืมว่าเราเรียนทฤษฎีกับหนังสือ แต่พอฝึกทั้งในสระ และภาคทะเล ก็เป็นเรื่องของเทคนิคของผู้สอน วิธีการสอน และความเข้มงวดในการสอน และประสบการณ์ของผู้ฝึกสอนกลายเป็นว่า ทุกอย่างไปตกอยู่กับครูผู้ฝึก ว่ามีความรู้แตกแขนงมากพอที่จะตอบคำถามให้กับนักเรียนได้ไหม มีประสบการณ์มากพอที่จะรับมือหลายๆสถานการณ์ไหม จริตตรงกันกับผู้เข้าเรียนไหม มากกว่าจะเป็นเรื่องขององค์กรไหนเสียอีก

ในวงการก็จะมีผู้ฝึกสอน ที่สอนตามมาตรฐาน (standard), สอนต่ำกว่ามาตรฐาน (substandard training) , และ สอนเกินมาตรฐาน (overstandard training) ปะปนกัน เหมือนทุกอาชีพ ที่มีดี มีแย่ และมีเยี่ยม ปะปนกันไป โดยไม่เกี่ยงว่าเป็นสถาบันไหน เอาเป็นว่า ถ้าองค์กรอยู่ในสภา WRSTC ก็มั่นใจได้ว่า เขารู้จักกัน และยอมรับบัตรของสมาชิกด้วยกันเอง จะเรียน OPEN WATER DIVER ของ SSI แล้วจะ CROSSOVER ไปเรียน ADVANCED OPEN WATER DIVER ของ PADI ก็ไม่ได้ผิดอะไร สามารถทำได้แน่นอน

แล้วถ้าเป็นนักดำน้ำที่มีวุฒิบัตรจากสถาบันที่ไม่ใช่สมาชิก WRSTC แล้วจะเป็นนักดำน้ำเถื่อนไหม ก็คงบอกว่าไม่ ยกตัวอย่างเช่น CMAS: Confédération Mondiale des Activités Subaquatiques (World Underwater Federation) นั้นไม่ได้ขึ้นกับ WRSTC แต่ ขึ้นกับ Fédération Française d'Etudes et de Sport Sous-Marins (FFESSM) ของประเทศฝรั่งเศส หรือ BSAC: British Sub Aqua Club ที่เป็นของประเทศอังกฤษ หรือนักดำน้ำที่ได้รับมาจากองค์กรนอกสังกัดอื่นๆ เช่น หน่วยงานทหาร, หน่วยงานดำน้ำเชิงพาณิชย์, เชิงกู้ภัย, หรือบัตรดำน้ำจากสถาบันที่ปิดตัวลงแล้วในปัจจุบัน ก็ไม่ได้แปลว่าจะ Crossover กันไม่ได้ แต่ครูจะต้องมีการทำ Experienced Diver Test เพื่อให้ทักษะและความรู้เหมาะสมต่อการดำน้ำ และออกบัตรทดแทนให้ต่อไป